Boeing B737 MAX kazaları için ABD ile anlaştı

ABD Adalet Bakanlığı, havacılık firması Boeing ile firmanın beş yıl önce 346 kişinin ölümüne neden olan iki 737 Max jet uçağı kazasıyla ilgili dolandırıcılık davasında cezai kovuşturmadan kaçınmasını sağlayacak bir anlaşma yaptı.

Anlaşma uyarınca havacılık devi 1,1 milyar dolardan fazla ödeme yapacak. Ayrıca kaza kurbanlarının ailelerine de 445 milyon dolar ek ödeme sağlanacak.

Buna karşılık Adalet Bakanlığı, Boeing aleyhindeki dolandırıcılık davasını düşürmeyi kabul ederek uçak üreticisinin federal yüklenici statüsünü tehlikeye atabilecek cezai bir mahkumiyetten kaçınmasını sağladı.

Adalet Bakanlığı sözcüsü yaptığı açıklamada “Bu kararın pratik faydaları olan en adil sonuç olduğuna eminiz. Hiçbir şey kurbanların kayıplarını azaltmayacak, ancak bu karar Boeing’i mali açıdan sorumlu tutuyor, aileler için kesinlik ve tazminat sağlıyor ve gelecekteki hava yolcularının güvenliği için bir etki yaratıyor.” dedi.

Ancak karar, para cezasının şirketlere ürünlerinin güvenliği açısından hesap verebilirliğe dair yanlış bir sinyal gönderebileceğini düşünen bazı aileler için darbe oldu.

Kazalarda hayatını kaybeden yolcuların bazı yakınları kamuya açık bir yargılama yapılması, eski şirket yetkililerinin yargılanması ve Boeing’in daha ağır bir mali cezaya çarptırılması için baskı yapıyordu.

Davanın avukatlarından Paul Cassell, “ABD tarihindeki en ölümcül şirket suçu için bu tür bir takipsizlik anlaşması emsalsiz ve açıkça yanlış,” dedi ve temsil ettiği ailelerin itiraz edeceğini sözlerine ekledi.

2018 yılında Endonezya’da ve 2019 yılında Etiyopya’da düşen iki yeni 737 Max uçağı, hatalı bir sensör okumasının uçağı kontrol edilemeyen bir burun dalışına zorlamasının ardından 346 kişinin ölümüne neden olmuştu.

Boeing, Federal Havacılık İdaresi’nin uçağı uçuş için onaylamasından önce Max’in özellikleri hakkında yanıltıcı bilgi vermekle suçlanmıştı.

Uçak üreticisi, havayolu şirketlerine ve pilotlara MCAS adı verilen ve bir sensörün uçağın aerodinamik bir duraklamaya girebileceğini tespit etmesi halinde pilotların girdisi olmadan uçağın burnunu aşağı çevirebilen yeni yazılım sistemi hakkında bilgi vermemişti.

Adalet Bakanlığı 2021 yılında Boeing’i düzenleyicileri yazılım ve pilotların uçağı güvenli bir şekilde uçurmak için ne kadar eğitime ihtiyaç duyacakları konusunda aldatmakla suçlamıştı.

O dönemde havacılık devi, 2,5 milyar dolar ödemeyi kabul ettikten ve üç yıl boyunca dolandırıcılıkla mücadele yasalarına uymak için adımlar attıktan sonra bırakılmıştı.

Ancak federal savcıların Boeing’in anlaşmaya uymadığını ve söz verilen değişiklikleri yapmadığını tespit edince, uçak üreticisi uzun bir kamu davasından kaçınmak için cezai dolandırıcılık suçunu kabul etti.