Avrupa yangınla mücadeleye hazır

Avrupa Komisyonu, bu yaz Avrupa genelinde orman yangını riski yüksek bölgelerde konuşlandırılmak üzere yüzlerce itfaiyeci ve 20’den fazla yangın söndürme hava aracının göreve hazır hâle getirileceğini duyurdu.

Temmuz ve Ağustos aylarında 14 Avrupa ülkesinden yaklaşık 650 itfaiyeci, Fransa, Yunanistan, Portekiz ve İspanya’daki yüksek riskli noktalarda konuşlandırılacak.

Bu sayı, 2022’de başlatılan AB çapındaki ön konuşlanma programının başlamasından bu yana en yüksek rakam.

Bu ekiplerin yarısı Yunanistan’a gönderilecek. Bu ülkeye Avusturya, Bulgaristan, Çekya, Fransa, Moldova ve Romanya’dan itfaiye ekipleri gidecek.

Ayrıca 22 yangın söndürme uçağı ve dört helikopter de 10 farklı AB üyesi ülkede görevlendirilecek. En büyük filoyu Fransa ve Yunanistan alacak. Her iki ülkeye AB destekli dört adet amfibik yangın söndürme uçağı gönderilecek. Fransa ayrıca bir helikopter daha alacak.

Yangın söndürme araçlarının gönderileceği diğer ülkeler ise Hırvatistan, Güney Kıbrıs, Çekya, İtalya, Portekiz, Slovakya, İspanya ve İsveç olarak sıralandı.

AB’nin Eşitlik, Kriz Hazırlığı ve Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib, yaptığı açıklamada AB’nin desteğinin ‘sahada fark yarattığını’ söylerken, “Aşırı sıcaklar ve orman yangınları ne yazık ki artık Avrupa’da yeni normal hâline geldi. AB’nin artık sadece endişe ve taziyelerini iletmekle kalmayıp somut destek sunabilmesinden memnunum,” dedi.

AB ayrıca 30 kişilik 19 karasal yangın söndürme ekibi ve bir danışma-değerlendirme ekibini de gerektiğinde göreve çağırmaya hazır durumda tutacak. Ayrıca riskleri izlemek ve bilimsel verileri analiz etmek üzere AB’nin 7/24 çalışan Acil Müdahale Koordinasyon Merkezi’nde (ERCC) özel bir orman yangını destek ekibi oluşturulacak.

Bu ekip, AB üyesi ülkelerden ve AB Sivil Koruma Mekanizmasına katılan diğer ülkelerden 30 uzmandan oluşacak. ARISTOTLE (Avrupa Doğal Afet Bilimsel Ortaklığı) ve ERCC personeli de bu ekipte yer alacak.

Yunanistan, yaz aylarında sık sık büyük yangınlara sahne olan ülkelerden biri olarak, yüksek riskli bölgelerde seçkin birlikleri konuşlandırmayı ve insansız hava aracı (İHA) filosunu neredeyse iki katına çıkarmayı planladığını şimdiden duyurdu.

166 bin hektar yandı

Avrupa Orman Yangını Bilgi Sistemi’ne (EFFIS) göre, bu yıl başından beri AB’nin 27 üye ülkesinde toplam 166.000 hektardan fazla alan yandı.

Bu rakam, 2003-2024 yılları arasında aynı dönemde kaydedilen ortalamanın neredeyse üç katı.

2024’te şimdiye kadar yangınlardan en çok etkilenen ülke Romanya oldu. Ülkede 120.000 hektardan fazla alan kül oldu.

Yetkililer bazı yangınların kasıtlı olarak tarla temizleme amacıyla çıkarıldığını açıkladı.

Fransa ve İspanya da sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer aldı. Geleneksel olarak yangınlardan çok etkilenen bu iki ülkede farklı eğilimler gözlendi.

20 Mayıs itibarıyla Fransa’da 19.000 hektar alan yandı; bu son 20 yılın ortalamasının yaklaşık 2,75 katı. İspanya’da ise yangın bilançosu, şimdilik 20 yıllık ortalamanın altında kaldı (8.195 hektar vs. 13.059 hektar).

2023 yılında toplam 383.317 hektar alan yanmıştı. Bu da son 20 yılın ortalamasının üzerindeydi.

Son on yılın en yıkıcı yangın yılları ise 2017 ve 2022 oldu. 2017’de yaklaşık 1 milyon, 2022’de ise 800.000 hektara yakın alan kül olmuştu.

İklim değişikliği ve demografik kaymalar etkili

Avrupa’daki yangınların yayılmasında iklim değişikliği başlıca faktör olarak gösteriliyor.

Artan sıcaklıklar, uzayan kuraklıklar ve öngörülemeyen hava koşullarının yanı sıra, kırsal alanların terk edilip kent merkezlerine göç edilmesi sonucu arazi yönetiminin değişmesi de etkili oluyor.

Yangın sezonu artık geleneksel yaz aylarının ötesine taşarak, mayıs başından ekim sonuna kadar uzanıyor.

Ayrıca doğu ve kuzey Avrupa’da daha önce nadir görülen yangınlar da artmaya başladı.

AB Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi’nin Avrupa ve Küresel Kuraklık Gözlemevlerine göre, Baltık Denizi bölgesi, kuzey Fransa, Benelüks ülkeleri, Almanya’nın çeşitli bölgeleri, Polonya, Çekya, Slovakya, batı Romanya, Bulgaristan ve Yunanistan’ın bazı bölgelerinde kuraklık uyarısı yapılıyor.

İspanya, İtalya ve güney Fransa’nın büyük kısmında ise ya kuraklık bulunmuyor ya da kuraklık sonrası toparlanma süreci yaşanıyor. (euronews)